Rekuperacja powietrza - na czym polega i gdzie można ją stosować?

Budujesz dom i zastanawiasz się czym jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła i jakie ma zastosowanie? To sposób na dostarczanie świeżego, przefiltrowanego powietrza do Twoich pomieszczeń i jednocześnie na usunięcie z nich powietrza zanieczyszczonego. Jak działa rekuperacja powietrza, jakie ma zalety, gdzie można ją zastosować i co jeszcze warto o niej wiedzieć? Zapraszamy do lektury artykułu. 

Czym jest rekuperacja powietrza?

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, czyli rekuperacja powietrza to nowoczesne, energooszczędne rozwiązanie coraz częściej stosowane w domach jednorodzinnych i nie tylko. Czym dokładnie jest rekuperacja i na jakiej zasadzie działa?

Definicja rekuperacji powietrza

Rekuperacja powietrza to proces odzysku ciepła, który pozwala na wykorzystanie energii zawartej w zużytym powietrzu wytłaczanym z budynku, aby ogrzać świeże powietrze wprowadzane do wnętrza. Polega to na wymianie ciepła między strumieniami powietrza – wychodzącym (zużytym) i przychodzącym (świeżym) – z wykorzystaniem specjalnych wymienników ciepła. Jest to więc wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna.

Czy rekuperacja do domu to dobry pomysł? Ze względu na to, że zmniejsza ona zużycie energii, możesz liczyć na obniżenie rachunków za ogrzewanie oraz poprawę jakości powietrza wewnątrz budynku.

Jak działa system rekuperacyjny?

System rekuperacyjny działa na zasadzie odzysku ciepła z powietrza wytłaczanego z budynku i wykorzystania tego ciepła do ogrzania świeżego powietrza wprowadzanego do wnętrza. Na czym to dokładnie polega?

Rodzaje systemów rekuperacyjnych

Istnieje kilka rodzajów systemów rekuperacyjnych, które różnią się m.in. konstrukcją i wydajnością. Spośród urządzeń do wentylacji mechanicznej wyróżnić można: 

• Rekuperatory płytowe (przeciwprądowe) - w ich przypadku wymiana ciepła odbywa się przez cienkie płyty wykonane z aluminium czy tworzywa sztucznego. Powietrze wywiewane przepływa równolegle do powietrza nawiewanego, umożliwiając efektywną wymianę ciepła. Rekuperatory płytowe są stosunkowo proste w konstrukcji i łatwe w utrzymaniu.
• Rekuperatory rotacyjne (kół obrotowych) - tu ciepło przenoszone jest przez obracające się koło, które składa się z materiału higroskopijnego. Koło kręci się pomiędzy strumieniem powietrza wywiewanego i nawiewanego, przenosząc ciepło z jednego strumienia do drugiego. Rekuperatory rotacyjne są bardziej wydajne niż rekuperatory płytowe, ale mogą być trudniejsze w utrzymaniu.
• Rekuperatory rurowe - wykorzystują rury wykonane z materiałów o wysokiej przewodności cieplnej (np. miedź) do przenoszenia ciepła między strumieniami powietrza. Rekuperatory rurowe są mniej popularne niż inne typy rekuperatorów, ponieważ mają niższą efektywność i są trudniejsze w instalacji.
• Rekuperatory z wymiennikami ciepła typu ,,air-to-air" - w tym typie rekuperatorów, dwa strumienie powietrza przepływają przez oddzielne kanaliki w wymienniku ciepła, zwykle wykonanym z materiału o wysokiej przewodności cieplnej. Wymienniki ,,air-to-air" mogą mieć różne konstrukcje, w tym konstrukcje krzyżowe lub przeciwprądowe.
• Rekuperatory entalpiczne - oprócz odzyskiwania ciepła, pozwalają także na odzyskanie wilgoci z powietrza wywiewanego. Dzięki temu mogą utrzymywać optymalny poziom wilgotności w pomieszczeniach. Rekuperatory entalpiczne mogą wykorzystywać różne materiały, takie jak membrany, które przepuszczają wilgoć, ale zatrzymują ciepło.

Systemy rekuperacji mogą być zainstalowane zarówno w nowych, jak i istniejących budynkach, zapewniając oszczędność energii i czyste powietrze dla mieszkańców. Systemy rekuperacji powietrza można dostosować do różnych potrzeb, wielkości budynków i specyfikacji technicznych, co sprawia, że są one szeroko stosowane w różnych typach obiektów.

Zalety stosowania rekuperacji powietrza

Zastosowanie rekuperacji powietrza w systemach wentylacyjnych przynosi wiele korzyści zarówno dla środowiska, jak i dla użytkowników budynków. Oto niektóre z głównych zalet tego rozwiązania:

• Oszczędność energii - rekuperacja pozwala na odzyskiwanie ciepła z wywiewanego powietrza, co przyczynia się do obniżenia kosztów ogrzewania i klimatyzacji. Dzięki temu można zaoszczędzić na kosztach energii elektrycznej i paliwa.
• Lepsza jakość powietrza - wentylacja mechaniczna pomaga utrzymać właściwą wymianę powietrza wewnątrz budynków, co poprawia jego jakość, redukuje wilgoć i eliminuje szkodliwe związki, takie jak pleśń, alergeny czy zanieczyszczenia chemiczne.
• Komfort termiczny - systemy rekuperacji pozwalają na utrzymanie stałej, odpowiedniej temperatury wewnątrz pomieszczeń, co zwiększa komfort mieszkańców.
• Kontrola wilgotności - rekuperacja, szczególnie z odzyskiem wilgoci, umożliwia kontrolowanie poziomu wilgotności wewnątrz budynku, co jest ważne dla komfortu i zdrowia mieszkańców oraz ochrony budynku przed uszkodzeniami spowodowanymi np. przez pleśń.
• Wsparcie dla ogrzewania i chłodzenia - wentylacja mechaniczna może wspierać inne systemy ogrzewania i chłodzenia, takie jak ogrzewanie podłogowe czy klimatyzacja, co zwiększa efektywność energetyczną całego systemu.
• Ekologia - rekuperacja przyczynia się do ograniczenia zużycia energii, co ma korzystny wpływ na środowisko poprzez zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych.
• Długoterminowe oszczędności - pomimo tego, że inwestycyjny koszt rekuperacji jest dość wysoki, długoterminowe oszczędności wynikające z niższych rachunków za energię sprawiają, że inwestycja ta jest opłacalna.

Systemy rekuperacji powietrza to efektywne i ekologiczne rozwiązanie dla różnych rodzajów budynków, zarówno w nowych, jak i istniejących konstrukcjach. Stosowanie rekuperacji poprawia komfort i jakość życia jej użytkowników, a jej działanie uwzględnia ochronę środowiska.

Wymagania techniczne i montaż rekuperacji powietrza

Wymagania techniczne dla instalacji systemu rekuperacji powietrza obejmują różne aspekty, które mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i efektywność energetyczną systemu. Przede wszystkim, projekt i instalacja systemu rekuperacji powietrza powinny spełniać wymagania przepisów budowlanych, energetycznych i sanitarnych.

Jednostka centralna rekuperatora musi być zainstalowana w odpowiednim miejscu, takim jak strych, piwnica, pomieszczenie gospodarcze lub garaż, gdzie można zapewnić dostęp do urządzenia i łatwość konserwacji. Kanały nawiewne i wywiewne powinny być poprowadzone w sposób zapewniający optymalny przepływ powietrza oraz minimalne straty ciśnienia. Rekuperację należy zintegrować z odpowiednimi nawiewnikami i wywiewnikami w pomieszczeniach, aby zapewnić efektywną wymianę powietrza i utrzymanie właściwej jakości powietrza wewnętrznego.

Parametry doboru systemu rekuperacji powietrza

Dobór właściwego systemu rekuperacji zależy od kilku czynników, takich jak wielkość i rodzaj budynku, poziom jego izolacji termicznej, lokalne warunki klimatyczne, wymagania dotyczące jakości powietrza, koszty inwestycyjne, a także regulacje prawne. Aby zapewnić sobie skuteczną i efektywną wentylację oraz odzysk ciepła warto skonsultować się z fachowcem, który pomoże nam w odpowiednim dobraniu systemu rekuperacji.

Etapy montażu systemu rekuperacji powietrza

Montaż systemu rekuperacji powietrza można podzielić na kilka etapów. Są to:

• Planowanie i projektowanie - uwzględniające ocenę potrzeb wentylacyjnych budynku, wybór odpowiedniego systemu rekuperacji, opracowanie projektu instalacji i koordynacji z innymi instalacjami.
• Przygotowanie miejsca - przygotowanie pomieszczenia, w którym zostanie zamontowana centrala rekuperacyjna, przygotowanie otworów na nawiewniki i wywiewniki, montaż wsporników, uchwytów i innych elementów konstrukcyjnych potrzebnych do zamontowania urządzeń i kanałów.
• Montaż centrali rekuperacyjnej - zamocowanie urządzenia do podłoża za pomocą odpowiednich uchwytów, podłączenie zasilania elektrycznego oraz ewentualnych sterowników, czujników i elementów automatyki.
• Instalacja kanałów wentylacyjnych - montaż kanałów nawiewnych i wywiewnych, montaż izolacji termicznej na kanałach wentylacyjnych w miejscach narażonych na utratę ciepła, zamocowanie kanałów za pomocą wsporników, zawieszeń i taśm.
• Montaż nawiewników i wywiewników - instalacja nawiewników w pomieszczeniach, w których ma być dostarczane świeże powietrze (np. sypialnie, salon), instalacja wywiewników w pomieszczeniach, z których ma być usuwane zużyte powietrze (np. łazienka, kuchnia), ustawienie odpowiednich przepustnic w kanałach wentylacyjnych, aby uzyskać właściwy przepływ powietrza.
• Podłączenie systemu do instalacji zewnętrznej - montaż krat i kratek wentylacyjnych na zewnątrz budynku, podłączenie kanałów wentylacyjnych do krat i kratek wentylacyjnych.
• Uruchomienie i regulacja systemu - włączenie centrali rekuperacyjnej i sprawdzenie poprawności jej działania, regulacja przepływu powietrza oraz ewentualnych funkcji dodatkowych.

Często spotykane błędy podczas instalacji systemu rekuperacji powietrza

Podczas instalacji systemu rekuperacji powietrza mogą wystąpić różne błędy. Często napotyka się problemy z niewłaściwą izolacją kanałów wentylacyjnych, nieprawidłowym rozmieszczeniem nawiewników i wywiewników czy błędną konfiguracją sterowania systemu rekuperacji. Błędy te mogą prowadzić do niewystarczającej wentylacji pomieszczeń i nieefektywnego odzyskiwania ciepła, a co za tym idzie - do obniżenia jakości powietrza oraz zwiększenia kosztów. Aby uniknąć takich problemów, zaleca się konsultację z doświadczonymi specjalistami oraz wybór sprawdzonych materiałów i urządzeń. Ważne jest również przestrzeganie wytycznych producentów oraz przepisów budowlanych i energetycznych.